Nacionalni teatar nastavlja sezonu predstavom koja je već od same najave i prvih proba dobila značajnu pažnju i naklonost publike i kulturne javnosti – „Majstor i Margarita”, po remek delu Mihaila Bulgakova (1891-1940), koju ćemo u režiji Andraša Urbana premijerno videti u nedelju, 10. novembra, na Velikoj sceni u 19.30 h.
U romanu koji su svetski kritičari svrstali u najvažnija književna dela 20. veka, i koji je do danas doživeo bezbroj pozorišnih i filmskih verzija širom sveta, slavni ruski pisac bavi se suštinskim filozofskim, kulturološkim i političkim pitanjima, posebno odnosom umetnika i vlasti i verovanjem u određenu ideologiju.
Ova postavka u režiji Andraša Urbana, kako je saopštio nacionalni teatar, donosi na scenu savremeno čitanje ovog dela sa asocijacijama na današnje vreme i okolnosti u kojima živimo, ali u duhu svega onoga o čemu je i tridesetih godina prošlog veka pisao slavni ruski pisac baveći se nekim suštinskim filozofskim, kulturološkim i političkim pitanjima, kao i verovanjem u određenu ideologiju.
Slavne junake Bulgakove oživeće Igor Đorđević, Nada Šargin, Aleksandar Vučković, Vanja Ejdus, Pavle Jerinić, Vanja Milačić, Dragan Sekulić, Julija Petković, Jelena Blagojević, Andrej Nježić, Bojan Krivokapić i Nedim Nezirović. U autorskoj ekipi predstave su i kostimografi Bojana Nikitović i Stefan Savković, kompozitorka Irena Popović, koreograf Gerđe Kristijan, kao i Ljiljana Mrkić Popović (scenski govor).
„Majstor i Margarita” jedan je i od najprovokativnijih romana svetske literature – neobične je forme, a odlikuje ga misterioznost na raznim nivoima u kojima Bulgakov isprekidanim redosledom, kroz 32 poglavlja, opisuje događaje u Moskvi tridesetih godina 20. veka, kao i događaje koje je naslovni junak, Majstor, opisao u svom romanu o Pilatovom sudu i Isusovoj mučeničkoj smrti. Događaji u ruskoj prestonici prikazani su kao fantastična priča o dolasku đavola Volanda u tu sredinu, u kojoj treba da se održi godišnji bal demona…
Kombinujući elemente moderne satire, fantastičnog, grotesknog i intelektualne proze, roman traži odgovore na velike probleme današnjice. Bulgakov ne piše formulama, on tera svog čitaoca da razmišlja i samostalno prepozna dublje moralne i društvene veze.
Bulgakov je na romanu „Majstor i Margarita” radio gotovo dvanaest godina, skoro do smrti: od 1928. do februara 1940. godine. U jeku sve čvršće staljinističke kulturne politike, on je i nastanak romana držao u tajnosti do te mere da niko izvan njegovog najužeg kruga prijatelja nije znao za njega – osim agenata i doušnika koji su se rojili oko njega. Nakon što je njegova drama „Intriga licemera“ 1930. bila zabranjena, uništio je deo rukopisa:
„Majstor i Margarita“ nije objavljen za života Bulgakova. Prvo izdanje pojavilo se tek 1966, 26 godina nakon njegove smrti, u skraćenoj časopisnoj verziji. Roman je stekao znatnu popularnost među sovjetskom inteligencijom i sve do službenog objavljivanja širio se u ručno pretiskanim primercima. Supruga pisca, Jelena Sergejevna Bulgakova, tokom svih tih godina uspela je da sačuva rukopis romana, osam verzija, a konačni naslov, „Majstor i Margarita“, dobio je 1938. Prvo izdanje iz 1966. bilo je nepotpuno i cenzurisano, prva potpuna verzija je objavljena 1969. i to u Frankfurtu, a u SSSR tek 1973. godine.
U NP u Beogradu režija Andraša Urbana je druga postavka „Majstora i Margarite”, prvu, i do sada jedinu, koja je i najpoznatija u ovdašnjim teatrima, uradio je reditelj Aleksandar Saša Petrović, a premijerno je izvedena 6. aprila 1982. na Velikoj sceni. Pre ove pozorišne verzije, jedan od naših najvećih filmskih autora kome je Bulgakov bio umetnička i životna inspiracija, 1972. snimio je film „Majstor i Margarita“ u jugoslovensko-italijanskoj koprodukciji, koji je ušao u antologije.
Glavne junake Bulgakova igrale su zvezde Ugo Tonjaci i Mimsi Farmer, a film je osvojio svetska i domaća priznanja – Plaketu Svetog Marka i Nagradu Cudalk u Veneciji, Srebrni Hugo u Čikagu, Veliku zlatnu arenu u Puli za najbolje ostvarenje, Zlatnu arenu za režiju i scenografiju, Zlatnu arenu za mušku ulogu koja je pripala Velimiru Bati Živojinoviću…
Reprize premijere „Majstora i Margarite“ sa rediteljskim potpisom Andraša Urbana zakazane su 11, 17. i 28. novembra, i kako saznajemo, sve su rasprodate.
