Home ART & CULTURE Madlenianum proslavlja 65 godina umetničkog rada Miodraga Mije Ilića

Madlenianum proslavlja 65 godina umetničkog rada Miodraga Mije Ilića

181
0
Madlenianum vizual

Miodrag Ilić, čije se čak četiri drame veoma uspešno izvode na scenama Opere i teatra Madlenianum, proslavlja dva impresivna jubileja: 90 godina života i 65 godina umetničkog rada. Tim povodom će u utorak 23. aprila u Muzeju Narodnog pozorišta biti održana proslava u njegovu čast, na kojoj će govoriti Radomir Putnik, teatrolog i dobar poznavalac njegovog opusa, Miloš Radović dramaturg i Ana Radivojević Zdravković direktorka Drame Madlenianuma koja će govoriti o Mijinim dramama na sceni Madlenianuma, dok će glumica Sonja Jauković čitati odlomke iz njegovih drama.

Iste večeri na Velikoj sceni Opere i teatra Madlenianum biće izvođenje njegove drame Valcer poručnika Nidrigena, dok će sutradan na Maloj sceni biti odigrana setna komedija Kazanova protiv Don Žuana. Na repertoaru se još izvode i drama Žanka 30. maja, dok će njegov komad Knjaz koji je nedavno imao premijerno koncertno izvođenje, na zadovoljstvo publike biti ponovljen 10. juna 2024. na datum smrti Mihaila Obrenovića.

Miodrag Ilić, književnik, pretežno dramski pisac i televizijski autor, prozaist, umetnički direktor pozorišta, publicist, novinar i prevodilac, prisutan je u kulturnom životu Jugoslavije i Srbije duže od šest decenija. Rođen je 23. aprila 1934., u staroj beogradskoj porodici intelektualaca i poslovnih ljudi. Diplomirao je na Filozofskom i Fakultetu dramskih umetnosti.

Radio je kao novinar (saradnik i urednik) u redakcijama Novosti, Beogradske nedelje, Radio TV revije i Radio-televizije Srbije. Kao pozorišni kritičar šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka objavljivao je prikaze premijera i teatarskih festivala u časopisima Pozorišna kultura i Scena, da bi u periodu 1975-80 bio na dužnosti upravnika Beogradskog dramskog pozorišta, a u periodu 1982-1991 zauzimao položaj direktora Drame i povremeno v.d. upravnika Narodnog pozorišta u Beogradu. Osnivač je, prvi direktor i glavni urednik Programa za inostranstvo RTS (1991-97).

Tokom šest decenija napisao je 35 pozorišnih komada različitih žanrova, koji su prikazivani u Beogradu i na scenama u negdašnjoj Jugoslaviji, ili su objavljeni u antologijama i posebnim izdanjima. Njegovi komadi su prevođeni na nemački, engleski, ruski, francuski i mađarski jezik. Njegove drame doživele su preko 50 premijera u zemji i inostranstvu, a četiri poslednje na scenama Opere i teatra Madlenianum (Žanka, Kazanova protiv Don Žuana, Valcer poručnika Nidrigena, Knjaz).

Pozorišne drame M. Ilića najčešće su iz savremenog života (Kameleoni, Pred slepim zidom, Kafana u luci, San zimske noći, Mašina za teror, Vukomanov povratak, Ribe na drveću, Brak iz računa…). Njegovi istorijski komadi, zasnovani na autentičnoj faktografiji, osim aktuelnih asocijacija, sadrže uvek i svevremenu misao o čoveku i njegovom moralnom i fizičkom opstanku (Dušan Silni, Legenda o zemlji Lazarevoj, Vuk i Miloš, Kopernik, Jeretik , Apis, Apisova kletva). Ilić se iskazao i kao autor komedija u kojima, doduše, uvek ima i tragičnog podteksta (Nezahvalni Mateja, Veštac, Psi, Dragi moj fireru, Kazanova protiv Don Žuana, Udaja stare dame, Vlada u senci). Njegovo refleksivno-metaforično delo ironične intonacije Valcer poručnika Nidrigena, o večitom potčinjavanju čoveka silama vlasti i političke represije, donelo mu je nesumnjivo najveći uspeh kod publike i pozorišne kritike u zemlji i inostranstvu. Njegovu viziju sveta stručna kritika povezuje sa idejama Muslija, Fon Horvata, Bucatija, Sartra, Orvela, Krleže…

Od posebnog su značaja Ilićevi dramski tekstovi o velikim ljudima: Žanka – bolan prikaz predsmrtne noći slavne glumice; Krik iz crne šume – drama moralnog posrnuća najuticajnijeg filozofa dvadesetog veka, Martina Hajdegera, koji se stavio u službu Hitlerovog režima; Jeretik – dramski prikaz sukoba filozofa Baruha de Spinoze sa religioznim fanatizmom u ime sopstvenog filozofskog sistema; Arlekinova poslednja avantura – satirični prikaz Nušićevog posmrtnog “odlaska na nebo”.

Pišući za film i televiziju ostvario je TV drame: Čovek koji je zaustavio Sunce (o Nikoli Koperniku) i Operacija (iz savremenog života u Srbiji), kao i scenarije za igrane filmove: Bube u glavi (reditelja M. Radivojevića), Dušan Silni (u pripremi za snimanje) i Avijatičari (u pripremi za snimanje). Autor je 9 radio-drama.

Kao prozni pisac, objavio je romane: Gde je kraj ulice? (1995), Prohujalo sa košavom (2012) i Ljubav se zove Vanda (2017), i zbirku priča Izlet u Amsterdam. Autor je značajnih i nagrađivanih teoretskih radova iz oblasti estetike i dramaturgije, odnosno istorije scenske umetnosti: Rađanje televizijske profesije (2006); trotomna Monografija dvadesetogodišnjeg delovanja Opere i teatra Madlenianum (2018).

Realizovao je i znamenite dokumentarno-istraživačke cikluse televizijskih emisija Quo vadis, svete? i Medijske imperije, pretočene u knjige, kao i ciklus Za bolji svet, u kojima analizira egzistencijalne probleme našeg vremena, čineći značajan prodor u sferu moderne političke filozofije.

Plodni pisac je osvojio ukupno 24 domaće i međunarodne nagrade za dramska, filmska i publicistička ostvarenja.